Zelfsturing en leiderschap

Don Griffioen

We worden vaak vreemd aangekeken als we vertellen dat we een zelfsturende organisatie zijn. Geen gekke reactie, waarbij terechte vragen opkomen: maar er zijn toch altijd mensen die automatisch het leiderschap op zich nemen? En er bestaat toch geen organisatie zonder hiërarchie? Klopt, dat is helemaal waar. We leggen je uit hoe het zit. 

Zelfsturing en leiderschap

Traditioneel leiderschap

Ook bij ons is er sprake van hiërarchie. Maar er is een belangrijk verschil met de traditionele manier waarop organisaties worden bestuurd: leiderschap verkrijg je bij ons op natuurlijke wijze. In traditionele organisaties hangt leiderschap sterk samen met de functie die je hebt gekregen. Vanwege de titel op je business card heb je bepaalde rechten en bevoegdheden. En zolang je die functie vervult, blijf je die houden. Een leidinggevende mag zelf weten hoe hij daarmee omgaat, en op welke manier hij zijn leiderschap deelt met het team.

Een belangrijke vraag om te stellen als je denkt aan zelfsturing

Leiderschap binnen zelfsturende organisaties

Bij een zelfsturende organisatie werkt dat anders. Leiderschap krijg je op een bepaald thema, en dat heeft niets te maken met je functie. Ben je er goed in de klantgerichtheid van je organisatie te verbeteren? Dan toon je vanzelf leiderschap op dat specifieke punt. Maar als je meer hebt met de financiële kant van het bedrijf, dan trek je daar waarschijnlijk de kar. Leiderschap is dus gebaseerd op thema en ervaring. Dat kan betekenen dat je het stokje na een tijd weer door moet geven: leider blijf je zolang je teamgenoten toestaan dat je het bent.

Natuurlijk evenwicht tussen medewerkers

Hiërarchische verhoudingen worden in een zelfsturende organisatie dus niet bepaald door functies of titels: de werkelijke leiders ontpoppen zich per thema. En daardoor ontstaat er een prettig natuurlijk evenwicht op de werkvloer.