Teambuilding activiteiten

Anique van Eijk

Wat is het belang van teambuilding activiteiten voor werk en wat voor soort teambuilding activiteiten kan je het best doen?

Teambuilding activiteiten

Veel organisaties zetten teambuilding activiteiten in om de samenwerking tussen teams te verbeteren. “Het idee is: laat medewerkers samen sporten, een vlot bouwen of een pubquiz spelen,” zegt trainer Anique van Eijk bij Effectory. “Tijdens die activiteit werken ze automatisch aan hun onderlinge samenwerking. En doordat een teambuilding-event fun is, ontstaat vanzelf een betere groepsdynamiek en meer vertrouwen. Helaas klopt dat idee niet altijd. Voor een goed op elkaar ingespeeld team is meer nodig dan een ontspannen bedrijfsuitje of een uitdagende teambuilding activiteit.”

Wat is teambuilding?

Teambuilding is het gericht werken aan een betere teamdynamiek. Dat gebeurt door elkaar beter te leren kennen, wederzijdse verwachtingen helder te krijgen en binnen een veilige sfeer sluimerende conflicten uit te spreken en op te lossen op basis van gedeelde waarden.

Het belang van teambuilding

Van Eijk helpt teams bij het verbeteren van hun teamdynamiek. Vaak gebeurt dat naar aanleiding van een medewerkersonderzoek, waaruit bijvoorbeeld blijkt dat het team moet werken aan leiderschap, vertrouwen, samenwerking of communicatie.

Wat is het belang van teambuilding activiteiten voor werk? Van Eijk: “Als het goed is, is teambuilding een dagelijks proces. Je hoeft er niet per se voor te gaan skiën of volleyballen. Hoe leuk die activiteiten ook zijn, je verbetert er niet altijd de groepsdynamiek mee.

“In veel teams sluimeren conflicten. Die moeten eerst boven water komen, voordat het team kan groeien in volwassenheid. Als de sfeer onvoldoende veilig is om conflicten onder natuurlijke omstandigheden aan de oppervlakte te laten komen, zijn gerichte teamsessies nodig om onderliggende problemen boven tafel te krijgen en op te lossen.” Een coach of trainer die de discussie faciliteert, kan het team dan wel verder helpen.

Whitepaper: De 4 geheimen van succesvolle teams

Ben je bezig met het werken aan beter presterende en zelfstandig opererende teams? Download dan ons whitepaper: De 4 geheimen van succesvolle teams.

Downloaden

Teambuilding ijsbrekers

Bij gerichte teambuilding sessies is het belangrijk om al vanaf het begin een veilige sfeer te creëren. Dat kan met simpele teambuilding activiteiten die teambuilding ijsbrekers worden genoemd.

Van Eijk: “Je kunt teamleden bijvoorbeeld vragen om degene die naast hen zit een compliment te geven en te bedanken voor wat er goed is gegaan. Of je maakt de sfeer persoonlijker door iedereen kinderfoto van vroeger mee te laten nemen en anderen te vragen wat ze er in zien. Een andere leuke teambuilding ijsbreker is om teamleden een voorwerp, foto of liedje te laten meenemen, dat veel voor hem of haar betekent.”

Een goede team building ijsbreker houdt altijd verband met het teambuilding-doel dat je wilt bereiken. Van Eijk: “Stel je voor dat uit een medewerkersonderzoek komt dat het team moeilijk in actie komt, dan kun je bijvoorbeeld beginnen met een bewegingsoefening.” Ook kun je via ijsbrekers successen vieren en energie opwekken. “Stel je voor dat een team het gewoon heel goed doet. Dan kun je bijvoorbeeld tijdens de ijsbreker vragen: wat gaat er goed, waar ben je trots op? Hoe kunnen we dat nog meer uitbouwen?”

Indoor teambuilding activiteiten

Indoor teambuilding activiteiten zijn een laagdrempelige manier om te werken aan teamdynamiek. Bij teambuilding activiteiten op kantoor is het wel belangrijk om randvoorwaarden te stellen aan de ruimte.

Van Eijk: “Er moet op zijn minst voldoende ruimte zijn om de tafels en stoelen opzij te zetten. Het is namelijk lastig om een gesprek te voeren over vertrouwen als iedereen achter een tafel zit. Je kunt daarvoor beter in een kring gaan zitten.” Om te voorkomen dat alle teambuilding activiteiten indoor plaatsvinden, kun je medewerkers daarnaast ook vragen om sommige oefeningen te doen tijdens een wandeling op straat. “Tijdens een wandeling van zo’n twintig of dertig minuten kun je hen dan vragen om een of meer vragen te bespreken.”

Outdoor teambuilding activiteiten

Veel organisaties geven de voorkeur aan outdoor teambuilding activiteiten. Van Eijk: “Een buitenomgeving kan zeker helpen om uit de werksfeer te komen. Door naar een andere plek te gaan, een informele setting op te zoeken en vrijetijdskleding te dragen, wordt vaak gemakkelijker om het te hebben over gevoelens en over de onderlinge relatie.” 

“Als je zakelijke teambuildingactiviteiten outdoor organiseert, kan daardoor de drempel om echt een gesprek te voeren, vanzelf al lager worden. Als je alleen al bij mooi weer de tijd neemt om samen te lunchen op het terras van een leuke outdoor locatie, kan dat een positief effect hebben. Maar voor een vruchtbare teambuildingssessie is dat niet voldoende. Dan heeft iedereen een leuk bedrijfsuitje, maar gaat daarna gewoon weer verder op de oude voet.”

Oefeningen om een veilige sfeer te creëren

Soms is het nodig om gericht aan teambuilding te werken via een gerichte teambuildingssessie. Om die te laten slagen, is het belangrijk om voldoende veiligheid te creëren. Daarvoor bestaan oefeningen.

Van Eijk: “De trainer kan het teambuildingssessie op gang brengen met een soort incheck-vraag, aan iedereen. Hoe zit je erbij? Wat is voor jou vandaag een plus en wat is een min? Als voorwaarde is het bij deze oefening belangrijk om af te spreken dat mensen niet op elkaar kunnen reageren. “Mensen kunnen iets delen, iets dumpen, maar ze kunnen niet op elkaar reageren. Dat kan al een stap zijn naar meer veiligheid.”

De gespreksleider heeft bij dit soort oefeningen een voorbeeldrol. Van Eijk: “Als die zegt ‘mijn plus is dat ik gisteren een heerlijke appeltaart heb gebakken en mijn min dat er zoveel vliegen in huis zijn deze zomer’, dan kom je niet zo ver. Je moet, ook als gespreksleider, echt iets van jezelf laten zien.”

Feedback vragen aan je medewerkers

De checklist is beknopt maar vol handige tips voor het opzetten van een succesvol medewerkersonderzoek!

downloaden

Echt iets van jezelf laten zien

Van Eijk: “Zo heb ik vorig jaar een training gegeven terwijl ik net een neefje had gekregen. Mijn zus had me die ochtend om half zes gebeld via FaceTime. Ze hield de baby in haar armen. Toen heb ik aan het begin van de training tegen het team gezegd: ‘ik ben een beetje emotioneel en van slag deze ochtend, want ik ben vanmorgen voor het eerst tante geworden. Ik heb mezelf echt even bij elkaar moeten rapen. Ik zal vandaag mijn best doen om er met mijn hoofd bij te zijn.’ Daarna werd ik door iedereen gefeliciteerd. Vervolgens durfden de anderen ook meer van zichzelf te laten zien. Iedereen snapt immers hoe mooi het is om vader, oma of oom te worden. Iemand zei bijvoorbeeld, toen hij aan de beurt was: ‘ik ben de trotse opa van vier kleinkinderen. Ze betekenen alles voor mij’.”

Kwetsbaarheid tonen

Dit voorbeeld laat zien dat anderen ook eerlijker worden, als de gespreksbegeleider echt vertelt hoe het met hem of haar gaat. “Juist door mij kwetsbaar op te stellen en daarin voor te gaan, durfden anderen dat ook eerder te doen.

Als ik niets had gezegd, was ik misschien gaan overcompenseren of was heel rommelig overgekomen. Door mijn openheid kon ik nu gewoon een kersverse tante en een mens zijn. Ik voelde bovendien dat iedereen mijn openheid accepteerde en waardeerde. Dat maakte het voor mij ook weer gemakkelijker om mijn werk goed te doen.”

Confronterende oefeningen

Ook als er eenmaal een veilige sfeer gecreëerd is, blijft het voor teams vaak lastig om sluimerende conflicten op tafel te leggen tijdens teambuildingssessies. Een coach, trainer of gespreksleider kan er dan bewust voor kiezen om een zwaardere noot aan te slaan. Van Eijk: “Hij of zij kan het team bijvoorbeeld vragen: waar wil je nog afscheid van nemen? Met wie heb je nog iets uit te spreken? Het kan bijvoorbeeld ook iets luchtiger: hoe kijk je naar dit gesprek? Met de juiste incheck-vraag zet je de toon voor de mate van diepgang die je wilt bereiken.”

De vier stadia van groepsvorming

Nieuwe teams doorlopen een aantal fasen in de loop naar teamvolwassenheid. Van Eijk: “Die worden bijvoorbeeld beschreven in Tuckmans stadia van groepsvorming.” Volgens dat model beginnen teams met een vormende fase, waarbinnen teamleden elkaar nog moeten leren kennen. “Er is nog geen groepsgevoel. Iedereen kijkt in deze fase vooral naar de leider. Omdat er nog weinig vertrouwen is, gedragen teamleden zich meestal conflictvermijdend.”

Forming, storming, norming en performing

De eerste fase voor een (nieuw) team is de ‘forming’-fase. In deze fase leert het team elkaar kennen en is er vooral sprake van groep met individuen zonder groepsgevoel of hechting. Om een goed lopend team te worden, moeten teams eerst door een ‘storming’-fase waarin conflicten juist wel worden uitgesproken. Daaruit rollen als het goed is afspraken over de samenwerking en over de onderliggende normen en waarden, de ‘norming’-fase. Naarmate teamleden meer op elkaar raken ingespeeld, veranderen deze afspraken langzaam in ongeschreven regels. Omdat de samenwerking in deze ‘performing’-fase min of meer vanzelf verloopt, kan het team optimaal presteren. “Het team is dan echt een geoliede machine geworden.”

Conflicten bespreekbaar maken

Niet alle teams doorlopen alle fasen. Van Eijk: “Wanneer nieuwe teamleden bijvoorbeeld bang zijn om opkomende conflicten te bespreken, kunnen ook de wederzijdse verwachtingen niet goed worden uitgesproken.”

Daarnaast kunnen teams ook terugvallen in teamvolwassenheid, bijvoorbeeld wanneer ongeschreven gedragsregels worden geschonden. “Dan is een nieuwe ‘storming’-fase nodig. Je moet dan op zoek gaan naar de reden dat het vertrouwen verdwenen is. De onderliggende vertrouwenskwesties moeten boven water komen, inclusief de bijbehorende gevoelens. De vulkaan moet uitbarsten. Pas daarna kan de lucht opklaren en het vertrouwen terugkomen.”

Ontdek alles over onze oplossingen in de demo

Wil je meer weten én zien van onze feedbacktools? Vraag een demo aan.

Aanvragen