Toezichthouders liggen de afgelopen periode flink onder vuur in de media. Vooral vanwege het gebrek aan scherpte tijdens mogelijk ondeugdelijk bestuur binnen organisaties. We kennen allemaal de voorbeelden. Als directeur van Effectory kom ik jaarlijks bij honderden organisaties over de vloer. Daar zitten heel veel prachtbedrijven tussen. Binnen deze organisaties heerst een gezonde cultuur. Binnen deze organisaties hebben toezichthouders een controlerende, uitdagende en inspirerende rol. Zo dragen zij bij aan het succes van de organisatie. Een rol die alle toezichthouders graag zouden spelen.
Toezichthouders, medewerkers kennen het werkelijke verhaal!
Toezichthouder, weet wat er speelt
Helaas bezoek ik ook wel eens grote instellingen waar de sfeer verziekt is. In negen van de tien gevallen, hebben de toezichthouders geen idee wat er wérkelijk speelt op de werkvloer. Alle goede intenties ten spijt, leggen zij onvoldoende de vinger op de zere plek.
Een herkenbaar verhaal?
Een voorbeeld. Zomaar een middelgrote stad in het midden van het land. Binnen een grote zorginstelling is het tijd voor het overleg tussen de bestuurder van de instelling en de Raad van Toezicht. Zoals elke derde donderdag van de maand, doet de bestuurder verslag van de ontwikkelingen in de afgelopen maand. Laten we de organisatie voor het gemak “Carianus” noemen.
De cijfers vallen wat tegen, maar heel Nederland heeft het zwaar. De bezuinigingen treffen de zorgsector natuurlijk ongemeen hard. Geen wonder dus dat ook de cijfers van Carianus het laatste half jaar hard achteruit zijn gelopen. Minder nieuwe cliënten en minder behandelingen. Het ziekteverzuim is ook aan de forse kant, maar natuurlijk kan de bestuurder de toezichthouders geruststellen. Niet één maar twee griepgolven overspoelden immers ons land, toch?
Alle seinen staan op rood, maar als toezichthouder krijgt u onvoldoende grip op de achterliggende oorzaken.
Medewerkers: de superinformanten voor de toezichthouder
De rol van de toezichthouder is niet eenvoudig. Alle informatie komt immers via, of met uitleg van de bestuurder. Dat maakt het lastig om het werkelijke verhaal boven tafel te krijgen. Vooral als de bestuurder er baat bij heeft om niet het achterste van zijn/ haar tong te laten zien. Toch ligt deze informatie voor het oprapen. Tien tegen één dat de medewerkers van Carianus precies weten waar het aan schort:
De directeur vertoont wat narcistische trekjes; hij heeft een MT gevormd uit een vijftal vertrouwelingen en gezamenlijk sturen ze de organisatie naar eigen zeggen daadkrachtig aan. In werkelijkheid heerst er een verlammende angstcultuur. Medewerkers zijn doodsbang om kritiek te leveren of om met ideeën te komen. De organisatie wordt gegijzeld doordat medewerkers vrezen aan de schandpaal genageld te worden. Liever blijven ze dus apathisch op hun stoel zitten of melden ze zich ziek.
Sociale innovatie; de verbetering van binnenuit
Houd zicht op de organisatie
Vrijwel alle grote organisaties laten jaarlijks een medewerkerstevredenheidsonderzoek of medewerkersonderzoek uitvoeren. Alle informatie is dus beschikbaar. Zorg dat u, als toezichthouder, op de hoogte wordt gesteld van de volledige inhoud van de uitkomsten. Dit geeft, naast financiële rapportages, een goed inzicht in de thema’s die spelen binnen een organisatie. Het heeft een belangrijke voorspellende waarde voor het succes van de organisatie. Ik zie nog veel organisaties waar de bestuurder bepaalt hoe de uitkomsten van een onderzoek worden gedeeld met de toezichthouders. Dat is in mijn ogen een gemiste kans!
Toezichthouders als initiator van het onderzoek
Gelukkig zien we ook een zeer positieve ontwikkeling. Binnen steeds meer organisaties zijn het de toezichthouders, die het onderzoek initiëren. Een ontwikkeling die zowel, door medewerkers, ondernemingsraden en de meeste bestuurders, als zeer positief wordt ervaren.
Ontdek alles over onze oplossingen in de demo
Wil je meer weten én zien van onze feedbacktools? Vraag een demo aan.
Aanvragen