Wat is zelfsturing?

Marlies Pellikaan

Zelfsturing is een vaak terugkomende term. Gemeenten doen aan zelfsturing, er vindt zelfsturing in de zorg plaats, en bedrijven kiezen er voor om in zelfsturende teams te werken.

Wat is zelfsturing?

Waarom zelfsturing?

Organisaties, gemeenten, of andere georganiseerde groepen bestaan uit individuen. Elk individu heeft een eigen persoonlijkheid, eigen vaardigheden, eigen doelen, een eigen wil en een eigen karakter. Om als organisatie efficient mee om te gaan is er traditioneelsgetrouw een leider nodig. Iemand die de touwtjes in handen neemt en alle neuzen dezelfde kant op laat wijzen. 

Zelfsturende teams

Echter, in sommige gevallen neemt de aanwezigheid van een leider (of meerdere leiders) juist ook een gedeelte van de efficiëntie weg. De hiërarchie vereist goedkeuring voor beslissingen, processen worden van bovenaf opgelegd. En naarmate de organisatie groter wordt en het aantal managers toeneemt, wordt de werkstroom trager en stropiger. Op de werkvloer wordt sceptisch gekeken naar het management, en de motivatie verdwijnt.

E-book: Eerlijk over zelfsturing. De organisatie transitie van Effectory

Heb jij interesse in zelfsturing? Wij delen het eerlijke verhaal over de transitie naar zelfsturing, gebaseerd op onze eigen ervaringen.

Downloaden

Motivatie door zelfsturing 

Zelfsturing zorgt bij de werknemer juist voor méér motivatie. Maar om dit te bereiken zijn er drie randvoorwaarden nodig:

1. Ruimte 
Het team moet de ruimte en de mogelijkheid krijgen om zelf te sturen. 

2. Vaardigheden 
Het team moet over voldoende zelfsturend vermogen beschikken.

3. Motivatie
Er moet een basis aan motivatie aanwezig zijn. 

Wanneer het team over voldoende zelfsturend vermogen en motivatie beschikt, volstaat het voldoende ruimte te geven voor zelfsturing. Anders moet dit door training of tools gefaciliteerd worden. De combinatie van gegeven verantwoordelijkheid en de ruimte om zelf te sturen zorgt er voor dat de team nog meer gemotiveerd raakt. 

Zelfsturing in de zorg

In de zorg is het belangrijk dat de patiënt centraal staat. De vraag van de patiënt/cliënt is nadrukkelijk bepalend voor de wijze waarop zorg wordt verleend. Dit betekent dat het zorgverlenende team zelfstandig moet kunnen denken en handelen.

Zorgprofessionals kunnen beter omgaan met de vaak wisselende en onvoorspelbare behoeften van cliënten als zij zelf beslissingen kunnen nemen, en zelf de problemen die zij tegenkomen kunnen oplossen. Zo wordt de reactiesnelheid hoger en de kwaliteit van de zorg accurater.

Voor het management betekent dit dat zij een minder controlerende en meer faciliterende rol krijgen. Het management moet zorgen voor duidelijkheid en transparantie.

Verbeter je employee experience in 3 stappen

De employee experience is de nieuwste trend op HR gebied. In dit whitepaper vertellen we je er graag meer over.

Download

Gemeente Peel en Maas 

Het Limburgse dorpje Peel en Maas is in de zomer van 2009 begonnen met een zogenaamde Proeftuin Zelfsturing. Burgers kregen hier zelf de verantwoordelijkheid op het gebied van leefbaarheid. De rol van de gemeente zelf was daarin gelijk aan de inwoners en de bedrijven binnen de gemeente. De gemeente faciliteerde en ondersteunde, maar bemoeide zich verder niet met de initiatieven die door de burgers werden genomen.

Al heel snel kwam aan het licht dat de leefwereld van de inwoners anders werd gezien door de burgers zelf, dan door het ambtelijk bestuur. Vervolgens konden de burgers zelf direct actie en initiatieven ondernemen. Conclusie was dat door zelfsturing veel meer beweging gecreëerd werd.

Zelfsturing geven aan het leerproces

In het onderwijs wordt zelfsturing een steeds belangrijkere factor in het leerproces. Leerlingen en studenten bepalen zelf hun leerstof en planning. Zo wordt de student op een realistische manier voorbereid op ‘de echte wereld’, worden grenzen verlegd en ondernemingszin gestimuleerd. 

Ontdek alles over onze oplossingen in de demo

Wil je meer weten én zien van onze feedbacktools? Vraag een demo aan.

Aanvragen