Mensen zeggen de belangrijkste dingen vaak niet tijdens een regulier overleg, maar tijdens pauzes en bij kopjes koffie. “Corporate antropoloog” Jitske Kramer is ervan overtuigd dat je deze standpunten eerder boven tafel krijgt met Deep Democracy. Zij werd voor het Beste Werkgevers Magazine geïnterviewd door Irina Mak.
Deep democracy
Na een aantal onderzoeken in Afrika was het juist de corporate tribe in Nederland, van overlegstructuren en kantoorpolitiek, die Jitske Kramer een cultuurshock bezorgde. Toch ging de cultureel antropoloog als trainer en coach aan de slag in het bedrijfsleven. In 2009 leerde ze Deep Democracy kennen, een methode die na de apartheid in het Zuid-Afrikaanse bedrijfsleven was ontwikkeld. Volgens Kramer een heel praktische manier om verschillende meningen zichtbaar en bespreekbaar te maken en die te bundelen tot één besluit, zonder eindeloos te polderen. Ze schreef er een boek over, Deep Democracy – De wijsheid van de minderheid, met de bedoeling om meer mensen het volle potentieel van een groep te helpen benutten.
Voortdurend alle meningen aanhoren, dat kost toch ontzettend veel tijd?
‘En hoe we het nu doen, kost dat niet veel tijd? Een bijeenkomst organiseren met daarin een korte uiteenzetting, een verkenning en een snel besluit, want dat voelt lekker en actief. Maar na dat besluit wordt er erover doorgepraat in de wandelgangen en blijkt dat we het toch moeten bijstellen. Dat gaat gepaard met de nodige emoties, grapjes en vertragingstactieken, waarna er weer een nieuwe meeting komt. Dat kost pas tijd, geld en ongelooflijk veel gedoe! Ik zeg: leg alles meteen op tafel. Dan duurt een bijeenkomst misschien drie keer zo lang, maar dan heb je aan het eind wel een beter, breed gedragen besluit.’
Hoe is Deep Democracy anders dan tegenspraak organiseren of het uitnodigen tot kritiek?
‘Tegenspraak gaat ervan uit dat er al een besluit is genomen, waar je tegenin mag gaan. Deep Democracy komt eerder in het proces: het gaat erom dat je een kwestie altijd van alle kanten bekijkt voordat je een besluit neemt. Je vraagt zaken als: “Wat heb je nodig om mee te gaan met het besluit?” Of: “Is er iemand die er anders over denkt?” Je verspreidt het alternatief om informatie en ideeën in een groep te laten stromen. “Wie kan zich hierin herkennen, al is het maar een beetje?” Kortom, je voegt aan het meerderheidsstandpunt, de wijsheid van de minderheid toe.’
Lees het hele interview met Jitske in het Beste Werkgevers Magazine 2016 (pdf)