GGZ focust op energie en richting

• Facebook
• X
• Linked In

Het belang van energie en richting

Femke Kooijman, ggz-consultant bij Effectory, opent de middag door twee factoren te benoemen die zij signaleert in succesvolle organisaties: energie en richting. Kort samengevat wil dit zeggen: organisaties met gemotiveerde, gedreven mensen, die weten wat het doel is waar ze aan bijdragen. Deze organisaties presteren het beste.

Is er voldoende energie en richting binnen de ggz-sector? Kooijman: “Energie is er zeker. Ggz-medewerkers zijn over het algemeen vol overgave met hun cliënten bezig. Werken met mensen is hun drijfveer, hun passie. Die energie wordt echter verminderd door bezuinigingsmaatregelen en ingewikkelde wetgeving waarmee ze te maken krijgen. Dit wordt ervaren als een belemmering, omdat het gevoel ontstaat dat er productie gedraaid moet worden. De tijd voor de cliënt neemt af. Waar voorheen het bestuur de zwarte piet hiervoor toegespeeld kreeg, groeit nu het besef dat deze maatregelen van buitenaf komen.”Een verbeterslag voor de samenwerking. Wat maakt het verschil? Kooijman: “Dit heeft alles te maken met het aangeven van richting door het bestuur. Duidelijke communicatie over het te volgen beleid zorgt voor goodwill. Vergelijk het met een trein die stilstaat. Weet je als passagier wat er aan de hand is en wanneer er weer gereden kan worden, vind je het jammer dat het niet sneller gaat, maar begrijp je de situatie en reageer je hier veel positiever op.”

Goed leiderschap

Communicatie over de te volgen richting: hier is dus een sleutelrol weggelegd voor leidinggevenden binnen ggz-instellingen. Hoe pakt een bestuurder dat goed aan? Generaal b.d. Dick Berlijn, oud commandant der Nederlandse strijdkrachten, geeft zijn visie hierop. Volgens Berlijn kan een effectieve leider de koers voor de organisatie bepalen door zichzelf regelmatig vier vragen te stellen:

• Wat geeft onze organisatie bestaansrecht (waartoe zijn wij op aarde)?
• Wat is ons product?
• Wie zijn onze cliënten?
• Wat maakt onze cliënten tevreden?

Dit lijkt eenvoudig, maar in complexe organisaties bestaat het gevaar deze basis uit het oog te verliezen. Het antwoord op deze vragen maakt echter voor iedereen de te volgen koers duidelijk. Aan leiders vervolgens de taak om de koers uit te dragen: Communiceer, communiceer, communiceer! Situational Awareness is hierbij belangrijk. Dit is het vermogen om overzicht te bewaren in complexe situaties, orde te scheppen en weer prioriteiten te stellen. Richting blijven geven dus, ook in zware tijden.

Succesverhaal uit de praktijk

Nu deze visie op goed leiderschap gedeeld is, komt een ervaringsdeskundige uit de ggz-sector aan het woord. Adriaan Jansen is bestuurder van GGZ Noord-Holland-Noord, een instelling die bijzonder hoog scoort op het medewerkersonderzoek dat Effectory voor hen uitvoert. Een organisatie waar de medewerkers dus energie en richting ervaren. Hoe spelen ze dat klaar? Jansen: “Onze visie is: geld maakt niet gelukkig, geluk maakt geld. Survival of the happiest. Hier bedoelen we mee: medewerkers die lekker in hun vel zitten zorgen voor succes. Hierin moet je als organisatie dus investeren.”

Maar hoe pak je dat aan? Jansen: “Voor organisaties geldt in de eerste plaats: schoenmaker, blijft bij je leest. Je leeft langer als je strategie enigszins conservatief is: innoveer met beleid en blijf bij je eigen sterkte. Om aan te haken bij de heer Berlijn, verlies niet uit het oog wat je bestaansrecht geeft, waartoe je op aarde bent. Draag daarnaast duidelijk uit wat je organisatie uniek maakt. Wat zijn de kerncompetenties, hoe is de cultuur? Dit moet je duidelijk delen met je mensen. Dat begint al bij het aannamebeleid. Wil een potentiële medewerker meebouwen aan de cultuur, deelt hij of zij hetzelfde gedachtegoed? Dan kan er een goede match zijn waar iedereen gelukkig van wordt. En dan kom je tot de beste prestaties. “

Onderscheidende visie

De laatste spreker van de middag, Hans Hylkema, directeur van Customeyes, haakt in op een zeer actueel onderwerp: innoveren in de GGZ. Hoe kun je vernieuwend zijn, je onderscheiden als organisatie? Het fenomeen marktwerking treedt immers ook in deze sector aarzelend op. “Dit vraagt om een andere benaderingswijze van de cliënt”, vertelt Hylkema. “Voor ggz-instellingen wordt het opeens interessant om actief te gaan nadenken over een onderscheidende positionering.”

Hylkema zet de deelnemers aan het denken: hoe kunnen zij voor hun organisatie onderscheidend vermogen creëren? “Anders denken en los komen van geijkte patronen is belangrijk om positief op te vallen in de markt. Onderscheidend zijn betekent niet per definitie: meer kosten maken. Als je focust op de juiste zaken in je positionering, kan dit zelfs voordelig en toch zeer onderscheidend zijn.” Hylkema beschrijft hiermee de zogenaamde blue ocean strategy en illustreert met een voorbeeld: “Zijn wachttijden bijvoorbeeld een heet hangijzer voor je cliënten, dan is het zaak om hierin te investeren, als dat mogelijk is. En vertel dit ook aan je cliënten, aldus Hylkema. “Positioneren weinig andere aanbieders zich hierop, dan leidt dat vaak tot het beste resultaat.”

Wat zijn kenmerken van succesvolle organisaties, die zich duidelijk onderscheiden? Ook Hylkema is er duidelijk over. “Deze organisaties kenmerken zich door energie, richting en vertrouwen! Men wil er voor gaan, er is een duidelijke koers en iedereen gelooft in de organisatie en de manier van handelen. Durf uit te blinken en anders te zijn.”