De invloed van de leidinggevende op sociale veiligheid

Leon van Keulen

Er is een toenemende belangstelling voor het thema sociale veiligheid binnen de zorg. Hieronder verstaan we de mate waarin medewerkers zich kunnen uiten op het werk – in ideeën en feedback – en de ruimte voelen om te leren van gemaakte fouten. Sociale veiligheid beïnvloedt de samenwerking, innovatiekracht en het werkplezier van teams. Maar hoe creëer je sociaal veilige teams? De rol van de leidinggevende is hierin van groot belang.

De invloed van de leidinggevende op sociale veiligheid

Wilt u weten hoe u kunt bijdragen aan een sociaal veilig team?

In het e-book ‘Sociale Veiligheid – In gesprek met ziekenhuizen’ leest u hoe het NVZ, het Admiraal de Ruyter ziekenhuis, Ziekenhuisgroep Twente en het VUmc werken aan sociale veiligheid. Laat u inspireren!

Vraag het e-book gratis aan 

Positieve gevolgen van sociale veiligheid

Het thema sociale veiligheid  is sterk verbonden met allerlei positieve facetten van het werk. Het bevordert het werkplezier, de werksfeer, stimuleert een open feedbackcultuur, draagt bij aan een innovatieve werkomgeving en aan de bevlogenheid van medewerkers. Het richt zich bovenal op de menselijke maat: jezelf kunnen zijn op je werk waar je een groot deel van je tijd doorbrengt. Niet onbelangrijk zogezegd.

Op naar een hogere mate van sociale veiligheid binnen ziekenhuizen

Sociale veiligheid en hiërarchie  

De mate van sociale veiligheid wordt sterk beïnvloed door de hiërarchie binnen de organisatie. Een hiërarchische organisatiestructuur werkt statusverschillen in de hand en juist daar zijn mensen gevoelig voor. Dit betekent niet dat er in een organisatie mét hiërarchie geen sociale veiligheid mogelijk is. Echter, wanneer de verschillen tussen werkvloer en management dermate groot zijn, kan dit nadelige gevolgen hebben. Met als gevolg: minder focus op innovatie en – zeker in de zorg – een verminderde cliëntgerichtheid.

Leestip! Teaming van Amy Edmondson

Leiderschap

De rol van de leidinggevende in het bevorderen van sociale veiligheid mogen we niet onderschatten. De leidinggevende – of de coachende leider – is bij uitstek de medewerker die de mate van hiërarchie kan verminderen. Dit kan door:

  1. Feilbaarheid te tonen: Voor een innovatieve omgeving is het belangrijk om fouten te kunnen maken. We doen het liever niet, omdat het gevoelens van schaamte en schuld op kan leveren. Zeker wanneer we fouten moeten toegeven. Om deze barrière te verkleinen en het leergedrag te stimuleren, is het van belang om als leidinggevende het goede voorbeeld te geven. Hierbij is het belangrijk niet alleen in woord aan te geven dat fouten maken er nu eenmaal bij hoort, maar juist dit te tonen in gedrag. Met andere woorden: durf aan te geven wanneer je als leidinggevende iets niet weet en wees de eerste die een fout openlijk bespreekt met het team. Door de leervraag centraal te stellen bij elke gemaakte fout, groei je als team.
  2. Toegankelijk te zijn: We zien dat medewerkers vol met ideeën zitten om het werk slimmer, sneller of handiger te kunnen doen. Om gebruik te kunnen maken van deze waardevolle informatie is het van belang dat medewerkers de ruimte voelen om hun ideeën te delen met het team. De leidinggevende kan dit proces positief beïnvloeden. Door actief vragen te stellen en feedback te vragen van de medewerkers straal je als leidinggevende uit dat je toegankelijk bent. Door als leidinggevende open te staan voor ideeën, motiveer je medewerkers om zélf met oplossingen te komen. Hiermee stimuleer je het lerend vermogen van het team. 

Een feilbaar en toegankelijke leidinggevende draagt bij aan een sociaal veilig team, waardoor het leerproces wordt gestimuleert en het medewerkers de ruimte biedt om met hun ideeën het team en de organisatie vooruit te helpen. Zo hoeft sociale veiligheid geen ‘hot item’ meer te zijn, maar is het een algemeen geldende voorwaarde voor constructieve samenwerking.

E-book: Sociale Veiligheid binnen ziekenhuizen

Nu gratis verkrijgbaar! Het boekje “Sociale Veiligheid. In gesprek met ziekenhuizen”. Hoe bereik je een sociaal veilige cultuur en wat levert op? 

Downloaden