Wat is arbeidsproductiviteit?

• Facebook
• X
• Linked In

Inhoud:

1. Wat is arbeidsproductiviteit?
2. Waarom is arbeidsproductiviteit zo belangrijk?
3. Hoe kun je arbeidsproductiviteit berekenen?
4. Tips om de arbeidsproductiviteit te verhogen
5. Motiveer medewerkers met Effectory

Wat is arbeidsproductiviteit? 

Arbeidsproductiviteit kan voor elke organisatie iets anders betekenen. Voor sommigen draait het om resultaten, voor anderen om tijd, inspanning of efficiëntie. Bij Effectory concluderen we dat je productiviteit simpelweg niet kunt definiëren als efficiëntie of hoge resultaten. Het gaat om de mogelijkheid om op een consistente en langdurig houdbare manier betekenisvol werk te leveren.

Arbeidsproductiviteit bestaat uit twee factoren:  

Bevlogenheid – de bereidheid om werk uit te voeren 

Bevlogenheid gaat over de mate waarin medewerkers zich geïnspireerd, energiek en verbonden voelen met hun werk en werkomgeving. Het gaat verder dan alleen een positieve houding. Bevlogen medewerkers zijn meer toegewijd, zijn productiever en behalen betere resultaten, wat de organisatie als geheel ten goede komt. 

Ondersteuning – het vermogen om goed werk af te leveren 

Ondersteuning op de werkvloer vertaalt zich op verschillende manieren. Hebben medewerkers een manager die hen goed begeleid en wordt er actief geluisterd naar hun behoeften? Krijgen zij de ruimte om nieuwe vaardigheden te leren en hebben zij de juiste middelen om hun werk goed uit te voeren? Al deze vragen bij elkaar zijn onderdeel van het vermogen om goed werk af te leveren. Bovendien draagt een ondersteunende werkomgeving bij aan het versterken van samenwerking, vertrouwen en verantwoordelijkheid binnen het team. 

Elke organisatie moet uiteindelijk zelf identificeren wat productiviteit voor hen betekent. Wij ondersteunen hierbij door dieper op het onderwerp in te gaan en de kernfactoren die productiviteit mogelijk maken aan te reiken. 

Lees ook: Wat is bevlogenheid? 

Individuele vs organisatiebrede productiviteit 

Beide zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: individuele productiviteit verwijst naar de prestaties van een persoon bij het uitvoeren van taken en het bereiken van doelen. Organisatorische productiviteit daarentegen draait om de algehele prestatie van een organisatie bij het behalen van doelstellingen. 

Zonder productieve medewerkers kan een organisatie haar strategische doelen niet behalen. En zonder een productieve organisatie ontbreekt de structuur, middelen en cultuur waarin medewerkers optimaal kunnen presteren. Productiviteit op beide vlakken is dus extra belangrijk. 

De acht kernfactoren van productiviteit 

Bij Effectory identificeren we acht kernfactoren die de basis vormen voor duurzame productiviteit. Deze kernfactoren zijn een zorgvuldig samengestelde combinatie van verschillende informatiebronnen en onze praktijkervaring: de jarenlange kennis en expertise van onze consultants, die dagelijks met organisaties werken aan het creëren van duurzame prestaties. Ze bieden organisaties concrete handvatten om te begrijpen wat productiviteit stimuleert of belemmert: 

Duidelijke doelen & afstemming: Medewerkers weten wat er van hen wordt verwacht en hoe hun werk bijdraagt aan de prioriteiten van de organisatie.  

Autonomie & eigenaarschap: Medewerkers hebben de vrijheid en verantwoordelijkheid om hun werk zelf in te richten.  

Vaardigheden & ontwikkeling: Teams hebben de mogelijkheid om mee te groeien met hun rol en zichzelf te ontwikkelen.  

Tools & middelen: Medewerkers hebben toegang tot de systemen, apparatuur en ondersteuning die ze nodig hebben om hun werk effectief uit te voeren.  

Feedback & waardering: Regelmatige feedback en waardering zorgen ervoor dat medewerkers gemotiveerd blijven.  

Werkcultuur: Een ondersteunende omgeving stimuleert samenwerking, vertrouwen en verantwoordelijkheid.  

Welzijn & balans: Er is een goede balans tussen werkdruk en verwachtingen, met aandacht voor welzijn en persoonlijke behoeften.  

Leiderschap & management: Leidinggevenden zorgen voor richting, verwijderen barrières en creëren een gezonde, productieve omgeving. 

Wanneer een van deze kernfactoren ontbreekt of onvoldoende ontwikkeld is, kunnen de prestaties en productiviteit achteruitgaan. Ook bij teams die op het eerste gezicht druk lijken of meerdere kernfactoren tot hun beschikking hebben. 

Waarom is arbeidsproductiviteit zo belangrijk? 

Een hoge productiviteit is om meerdere redenen essentieel voor elke organisatie. Het draagt direct bij aan kostenbesparing en omzetgroei: meer output met dezelfde middelen verhoogt de efficiëntie, verbetert marges en creëert groeikansen, zonder dat er extra medewerkers nodig zijn. Daarnaast leidt productiviteit tot minder verzuim en meer tevreden klanten. Teams die werken met duidelijke doelen en regelmatige feedback ervaren minder werkdruk, leveren consistent betere kwaliteit en bouwen sterkere relaties op. 

Productiviteit speelt ook een grote rol in werkgeluk en motivatie. Medewerkers die zien dat hun inzet zichtbaar resultaat oplevert én wordt opgemerkt, voelen zich meer gewaardeerd en betrokken. Dat vergroot niet alleen hun motivatie, maar stimuleert ook innovatie en vermindert verloop. Zo vormt productiviteit de sleutel tot organisatorisch succes met een gezonde, toekomstbestendige werkcultuur. 

Lees ook: Wat is medewerkerstevredenheid? 

Helaas is niet elke werkvloer zo rooskleurig. Veel organisaties in de Benelux staan namelijk voor grote uitdagingen die van invloed zijn op productiviteit. We hebben de vijf, grootste uitdagingen, waar veel organisaties in de Benelux tegenaan lopen, hieronder op een rijtje gezet: 

1. Burn-out, verzuim & presenteïsme* 

2. Krappe arbeidsmarkt 

3. Economische & geopolitieke onzekerheid 

4. Geavanceerde technologie (AI & automatisering) 

5. Digitale afleiding 

* Presenteïsme = Wanneer mensen werken, terwijl ze eigenlijk ziek zijn. Dit leidt tot verborgen productiviteitsverlies. 

Deze ontwikkelingen raken niet alleen de prestaties van een organisatie, maar ook het welzijn en de motivatie van medewerkers. Volgens het CBS daalde de arbeidsproductiviteit in Nederland in 2023 met ruim 1,3 %, de een‑na‑grootste daling in vijftig jaar . Ondanks een lichte stijging in 2024, blijft de trend zorgelijk: gemiddeld groeide de productiviteit de afgelopen tien jaar nog maar met 0,2 % per jaar. Daarnaast meldt het CBS dat het ziekteverzuim in het eerste kwartaal van 2025 gemiddeld 5,8 % bedroeg – hoger dan dezelfde periode in 2024 . Dit betekent dat van elke 1 000 werkdagen 58 werden verzuimd. 

Naar verwachting nemen de genoemde uitdagingen in de komende twee tot vijf jaar verder toe. Organisaties die nu geen actie ondernemen, lopen kans op hoger personeelsverloop, tragere innovatie en een verminderd aanpassingsvermogen. teams die gemotiveerd lijken. Het is dus belangrijk om met medewerkers in gesprek te gaan. Zij weten namelijk precies wat goed gaat (en wat niet).

Hoe kun je arbeidsproductiviteit berekenen? 

Het klinkt misschien simpel, maar in de praktijk is het vaak lastiger te meten dan je denkt. Een dashboard laat zien wat er gebeurt, maar niet altijd waar het precies knelt. Daarom is het belangrijk om per team, functie of afdeling te kijken naar wat écht relevant is en niet alleen maar te letten op de cijfers. Zo kun je productiviteit meten en verhogen. 

Tevredenheid per medewerker 
Kijk naar het werkplezier in combinatie met productiviteit. Een medewerker die veel produceert, maar ontevreden is, kan op termijn uitvallen. Je meet dit via medewerkerstevredenheidsonderzoeken (MTO) of korte pulse-onderzoeken. 

Output per gewerkt uur 
Meet hoeveel resultaat er per gewerkt uur wordt geleverd. Bijvoorbeeld, het aantal afgeronde dossiers of het aantal bestellingen dat is verwerkt. Zo zie je direct waar capaciteit optimaal wordt benut en waar niet. Je kunt op basis van deze data alleen nog geen conclusies trekken. Als iemand net is begonnen, zal de output anders zijn, dan als iemand goed is ingewerkt. Het is daarom belangrijk om niet alleen naar de cijfers te kijken, maar ook naar de persoon erachter. 

Kwaliteitsscore 
Bekijk niet alleen hoeveel werk er wordt geleverd, maar ook hoe goed dat werk is. Dit kan via interne kwaliteitscontroles, klantbeoordelingen of foutpercentages. Zo voorkom je dat snelheid ten koste gaat van kwaliteit. 

Verzuimpercentage 
Analyseer het percentage van de werktijd dat medewerkers afwezig zijn door ziekte of andere redenen. Een laag verzuim wijst vaak op een gezonde, gemotiveerde organisatie. Een hoog verzuim kan daarentegen wijzen op overbelasting, lage motivatie of structurele problemen in het werkproces. 

Door deze KPI’s regelmatig te monitoren en te bespreken, krijg je een eerlijk en praktisch beeld van productiviteit. Het helpt om trends te herkennen, successen te vieren en knelpunten gericht aan te pakken. Maar alleen met deze KPI’s ben je er nog niet. Deze data vertelt namelijk wel waar je achterblijft, maar niet waarom en al helemaal niet hoe je het verbetert. 

 Lees ook: Wat is motivatie?

Tips om arbeidsproductiviteit te verhogen 

Productiviteit verhogen hoeft niet ingewikkeld te zijn. Het draait om slimme keuzes die mensen helpen beter samen te werken, gefocust te blijven en met plezier te presteren. Met deze vijf, praktische tips kun je vandaag nog aan de slag om meer uit het team én de organisatie te halen. 

Verhoog de productiviteit van medewerkers met Effectory 

Productiviteit verbeteren begint met duidelijk inzicht in waar je nu staat én waar kansen liggen, maar hoe verbeter je iets waar je geen zicht op hebt? Dit is waar medewerkersfeedback een centrale rol speelt. Verschillende soorten medewerkersonderzoeken kunnen helpen om knelpunten binnen de acht pijlers van productiviteit te identificeren én te verhelpen. Effectory biedt oplossingen op maat om dit inzicht te verkrijgen. 

Van medewerkersonderzoeken voor strategisch inzicht in tevredenheid tot pulse-onderzoeken voor korte, gerichte metingen rond een specifiek thema. Met de oplossingen van Effectory ontwikkel je een continue feedbackstrategie, waarbij medewerkers productief blijven. 

Wil je meer weten over hoe je productiviteit vergroot binnen jouw organisatie? Download dan onze nieuwste gids Productiviteit in de praktijk.